Nederland kampt al jaren met een stikstof probleem en de knappe koppen komen er maar niet uit hoe dat probleem het beste aangepakt kan worden. De oplossing ligt nogal gevoelig, namelijk bij de boeren. Als de veestapel gehalveerd wordt zou het probleem zijn opgelost. Boeren staan uiteraard niet te juichen voor een dergelijke halvering, want daarmee verliezen ze enorm veel inkomen.

Toen ik 50 jaar geleden in een dorp in Noord Holland ging wonen, was mijn overbuurman een boer met 14 koeien. Die stonden van 1 oktober tot 1 mei op stro in de boerderij. Je kon er de klop op gelijk zetten. Deze boer had een goed bestaan, alle comfort. Met 14 hectare weidegrond en 14 koeien was het mogelijk prima te leven.

Wat is er gebeurd dat het nu zo anders is?

Waarom zijn boeren de schaal gaan vergroten en melken nu gemiddeld 110 koeien? 

De vraag stellen is hem toch maar niet beantwoorden. Veel is interpretatie en de suggestie die gegeven wordt is veelal afhankelijk van wie met het antwoord komt.

Feiten liegen niet. De statistische data geven een vergelijk tussen 1975  / 2025:

Aantal melkvee bedrijven......................: 67.000 / 13.400

Aantal melkkoeien................................: 2,22 miljoen / 1,53 miljoen

Aantal koeien per bedrijf.......................: 33 / 114

Totaal weidegrond melkveehouderij......: 730.000 ha / 668.000 ha

Weidegrond per melkveebedrijf.............: 11 ha / 53 ha

Weidegrond per koe...............................: 0,50 ha / 0,38 ha

Melkproductie per koe...........................: 4500 liter / 8500 liter

Inkomen.................................................: 25.000-30.000 / 74.000-77.000 (in Euro's inflatie gecorrigeerd)

Kosten landbouwgrond...........................: 0,50 / 10,00

 

Wat uit bovenstaande volgt is dat de kosten voor de bedrijfsvoering van een melkveehouderij sterk moeten zijn gestegen, want:

• Het aantal koeien per bedrijf is gestegen van 33 naar 114 stuks. De investering in koeien is meer dan verdrievoudigd.
• Het grotere aantal koeien past niet meer in de boerderij en vereist dus nieuwbouw stallen 
• Het grondareaal is toegenomen van 11 naar 53 hectare. Ook hier dus meer investeren, een bijna 5 keer zo grote investering voor grond.
• Het aantal koeien per hectare is toegenomen, wat betekent dat minder voer van eigen grond afkomstig is en dus meer voer van buiten moet worden ingevoerd.
• De melkproductie is van 4500 liter toegenomen tot 8500 liter. Om dit mogelijk te maken is ook extra voer nodig. (krachtvoer)

Los van de kosten kunnen we vaststellen dat het karakter van boerenbedrijf behoorlijk veel veranderd is. Boeren moeten nu veel meer dan vroeger manager zijn over hun bedrijf. De grootte van de bedrijven laat het niet toe alle werkzaamheden zelf te doen. De efficiëntieslag vraagt om grotere machines bestuurd door loonwerkers.

 

Wat nu als de veestapel van de boer gehalveerd wordt zonder dat hem dat geld kost?

Het kan bijna niet anders dan dat veel (zo niet de meeste) veehouders, tenzij die erg van een stressvol leven houden, gelukkiger mensen worden.

De oplossing voor het stikstofprobleem! 

Geef de huidige veehouders de mogelijkheid om de veestapel van hun bedrijf te halveren, vrijwillig en met behoud van de inkomsten die ze tot dan toe gewend waren.

 

Hier zijn alle links waaruit de informatie :

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/41/oppervlakte-grasland-melkveebedrijven-daalt

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/33/aantal-koeien-dat-permanent-op-stal-staat-toegenomen

https://www.melkvee.nl/artikel/1062525-melkveehouders-hadden-in-2021-een-inkomen-van-77-duizend-euro/

https://www.melkvee.nl/artikel/1320338-aantal-melkkoeien-in-nederland-blijft-dalen/

https://www.boerderij.nl/500-melkveehouders-stopten-afgelopen-jaar

https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2025/23/structuurgegevens-veehouderij-van-nederland-en-provincies-2024

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/48/melkveestapel-iets-gekrompen-in-2024

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/29/grote-verschillen-agrarische-huishoudensinkomen-per-type-bedrijf

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/41/areaal-grasland-en-aantal-grootvee-eenheden-melkveebedrijven-2000-2025